Haji Zakaria Mohd Kari ( 1890 – 1953)
Haji Zakaria bin Mohd Kari juga dikenali dengan panggilan Fakih Kiak atau Tok Guru Galau. Galau adalah satu kampung tidak jauh dari pekan Seri Menanti. Beliau dari suku Tanah Datar Seri Menanti iaitu orang lingkungan Istana. Lahir tahun 1890 masihi bersamaan 1307 Hijrah.
Pendidikan
Tok Guru Galau mendapat pendidikan awal di Sekolah Melayu Seri Menanti dan kemudiannya berguru dengan Allahyarham Haji Darun Haji Ibrahim. Bagi meluaskan ilmu pengajian agamanya, beliau mengaji pula di Patani secara memondok selama 10 tahun. Selepas itu berguru pula dengan Tuan Guru Haji Che’ Dol di Gajah Mati, Kedah Darul Aman selama 10 tahun lagi. Che Doi atau Che Dol ini nama penuhnya Haji Ismail bin Mustafa al Fathani. Beliau pengasas pondok Gajah Mati, Pendang. Gurunya ini anak murid kepada ulama terkenal iaitu Tok Wan Din al Fathani atau Syeikh Wan Muhamad Zainal Abidin yang berasal dari Kampung Sena Janjar, Pattani ( lahir tahun 1233H/ 1817 dan meninggal dunia pada 18 Zulhijjah 1325 / 21 Januari 1908). Sewaktu Tok Galau menunaikan haji antara tahun 1925 hingga 1927, Allahyarham mengambil kesempatan mengaji lagi di Mekah Al Mukarramah pula.
Mengajar
Apabila kembali ke kampung halamannya, Allahyarham ini mengajar di beberapa buah masjid dan surau sekitar Daerah Kuala Pilah. Jesteru kealiman beliau maka ada tawaran menjadi Kadhi Kuala Pilah tetapi beliau menolaknya kerana lebih selesa mencurahkan ilmunya secara bebas.
Menurut Nawawi Haji Indek iaitu penyusun bagi kisah-kisah Alim Ulama negeri ini, beliau mendapat makluman bahawa peribadi Tok Guru ini sangat mulia dan dihormati oleh masyarakat. Doa-doanya kerap dimakbulkan Allah dan terdapat tanda-tanda kesholehan atau keramatnya.
Meninggal Dunia
Tok Guru Galau meninggal dunia dalam tahun 1953 ketika berusia 63 tahun dan disemadikan di Tanah perkuburan Kampung Galau, Seri Menanti. Beliau mempunyai anak bernama Haji Yahya bin Haji Zakaria yang meninggal dunia di Mesir ketika itu masih menuntut selama 2 tahun di Universiti Al Azhar.
.Haji Zakaria bin Mohd Kari juga dikenali dengan panggilan Fakih Kiak atau Tok Guru Galau. Galau adalah satu kampung tidak jauh dari pekan Seri Menanti. Beliau dari suku Tanah Datar Seri Menanti iaitu orang lingkungan Istana. Lahir tahun 1890 masihi bersamaan 1307 Hijrah.
Pendidikan
Tok Guru Galau mendapat pendidikan awal di Sekolah Melayu Seri Menanti dan kemudiannya berguru dengan Allahyarham Haji Darun Haji Ibrahim. Bagi meluaskan ilmu pengajian agamanya, beliau mengaji pula di Patani secara memondok selama 10 tahun. Selepas itu berguru pula dengan Tuan Guru Haji Che’ Dol di Gajah Mati, Kedah Darul Aman selama 10 tahun lagi. Che Doi atau Che Dol ini nama penuhnya Haji Ismail bin Mustafa al Fathani. Beliau pengasas pondok Gajah Mati, Pendang. Gurunya ini anak murid kepada ulama terkenal iaitu Tok Wan Din al Fathani atau Syeikh Wan Muhamad Zainal Abidin yang berasal dari Kampung Sena Janjar, Pattani ( lahir tahun 1233H/ 1817 dan meninggal dunia pada 18 Zulhijjah 1325 / 21 Januari 1908). Sewaktu Tok Galau menunaikan haji antara tahun 1925 hingga 1927, Allahyarham mengambil kesempatan mengaji lagi di Mekah Al Mukarramah pula.
Mengajar
Apabila kembali ke kampung halamannya, Allahyarham ini mengajar di beberapa buah masjid dan surau sekitar Daerah Kuala Pilah. Jesteru kealiman beliau maka ada tawaran menjadi Kadhi Kuala Pilah tetapi beliau menolaknya kerana lebih selesa mencurahkan ilmunya secara bebas.
Menurut Nawawi Haji Indek iaitu penyusun bagi kisah-kisah Alim Ulama negeri ini, beliau mendapat makluman bahawa peribadi Tok Guru ini sangat mulia dan dihormati oleh masyarakat. Doa-doanya kerap dimakbulkan Allah dan terdapat tanda-tanda kesholehan atau keramatnya.
Meninggal Dunia
Tok Guru Galau meninggal dunia dalam tahun 1953 ketika berusia 63 tahun dan disemadikan di Tanah perkuburan Kampung Galau, Seri Menanti. Beliau mempunyai anak bernama Haji Yahya bin Haji Zakaria yang meninggal dunia di Mesir ketika itu masih menuntut selama 2 tahun di Universiti Al Azhar.
Haji Muhamad Haji Mustaffa ( 1900 – 1950 )
Pengenalan
Semasa penyusun menyusuri jalan besar Bahau – Kuala Pilah untuk menjejaki waris ulama ini di Kampung Kuala Jempol, penyusun sempat singgah menziarahi Ustaz Haji Azraie Haji Omar bekas Pesuruhjaya PAS Negeri Sembilan di hari raya ketiga pada 3 Syawal 1424 bersamaan 27 November 2003 di Kampung Pauh, Kuala Jempol. Melalui beliaulah penyusun diberi panduan untuk mencari waris Tuan Haji Muhamad Mustaffa di Juasseh Pekan. Malah penyusun begitu terhutang budi kerana Haji Azraie sudi menyelongkar khazanah kitab-kitabnya untuk mencari buku lama bertajuk Alim Ulama Negeri Sembilan oleh Allahyarham Nawawi bin Haji Indek. Buku yang mungkin terlalu sukar didapati di pasaran dan melalui buku ini juga penyusun dapat mengenali dan menyaring semula riwayat tokoh-tokoh ulama negeri ini.
Selepas sholat fardhu jumaat di Masjid Juasseh Pekan, penyusun telah dibawa oleh seorang penduduk tempatan ke rumah cucu Haji Muhamad Mustaffa ini di Rumah Rakyat Juasseh. Di sana penyusun telah berkenalan dengan keluarga Hajah Zaharah bt Lebai Ismail ( 1944) iaitu cucu kepada ulama tersebut. Beliau masih ingat pergaulan dan kemesraannya dengan datuknya. Beliau sempat merakamkan ketegasan datuknya dalam mendidik keluarganya dalam ilmu agama. Haji Muhamad dikatakan cukup marah bila melihat perempuan yang tidak menutup. Datuknya dikhabarkan putih tinggi dan perwatakkan menarik.
Latar Belakang
Tuan Haji Muhamad bin Haji Mustaffa dilahirkan di Kampung Paya, Kuala Jempol dalam tahun 1900. Beliau mula bersekolah di Sekolah Melayu Kuala Jempol dari tahun 1910 hingga 1914. Kemudiannya Haji Muhamad meneruskan pengajian di Pondok Sik, Kedah dengan berguru kepada Tuan Guru Haji Yaakub Abdul Rahman selama 3 tahun. Selepas itu beliau mengaji di Malim Nawar, Perak dengan Tuan Guru Haji Muhamad Yunus Mohd Akib selama setahun. Antara tahun 1918 hingga 1922, Allahyarham belayar ke Mekah dan menuntut di sana pula.
Pulang
Sekembalinya ke Kuala Jempol, beliau terus membuka Madrasah dan pondok-pondok untuk murid-muridnya yang datang dari berbagai tempat seperti Johor, Pahang dan paling jauh dari Jambi, Sumatera. Oleh kerana ramai anak muridnya, dianggarkan sebanyak 200 buah pondok telah didirikan. Antara anak muridnya yang berjaya mengimarahkan ilmunya di negeri ini ialah Tuan Haji Abdul Majid Abdul Karim yang telah disentuh sebelum ini. Allahyarham juga mengajar orang-orang dewasa kampung di beberapa buah masjid dan surau. Beliau adalah antara ulama negeri yang sangat rapat dengan Almarhum Tuanku Abdul Rahman DYMM Dipertuan Agong Pertama dahulu.
Perbahasan
Jika kita merujuk riwayat Maulana Lebai Maadah Layang dari Kuala Pilah, kita telah dibentangkan kisah perbahasan agama di antara dua tokoh ini di Istana Besar Seri Menanti. Penyusun percaya perbahasan yang hangat ini adalah ekoran dari pertembungan golongan As Syafieyah atau dikenali Kaum Tua dengan Kaum Muda yang dipelopori oleh Maulana Lebai Maadah. Mungkin inilah perbahasan pertama antara 2 aliran di negeri ini dan di Semenanjung Tanah Melayu ketika itu. Menariknya, tokoh-tokoh ini amat rapat dengan kerabat di Seri Menanti dan Almarhum Tuanku Abdul Rahman sendiri banyak menyumbangkan dana atau tanah raja untuk dijadikan tapak sekolah-sekolah agama.
Meninggal Dunia
Tuan Haji Muhamad Mustaffa meninggal dunia ketika berusia 50 tahun dalam tahun 1950. beliau dikebumikan di tanah perkuburan Padang Lalang, Kuala Jempol. Kitab-kitab pengajian madrasah beliau masih boleh dilihat di rumah anak perempuannya yang bongsu di Padang Lalang. Beliau telah mewariskan ilmu pengajian Islam kepada ratusan murid dan ketika hidupnya, suara bacaan al Qurannya boleh mengasyikan pendengar atau makmum yang bersholat dengannya.
Pengenalan
Semasa penyusun menyusuri jalan besar Bahau – Kuala Pilah untuk menjejaki waris ulama ini di Kampung Kuala Jempol, penyusun sempat singgah menziarahi Ustaz Haji Azraie Haji Omar bekas Pesuruhjaya PAS Negeri Sembilan di hari raya ketiga pada 3 Syawal 1424 bersamaan 27 November 2003 di Kampung Pauh, Kuala Jempol. Melalui beliaulah penyusun diberi panduan untuk mencari waris Tuan Haji Muhamad Mustaffa di Juasseh Pekan. Malah penyusun begitu terhutang budi kerana Haji Azraie sudi menyelongkar khazanah kitab-kitabnya untuk mencari buku lama bertajuk Alim Ulama Negeri Sembilan oleh Allahyarham Nawawi bin Haji Indek. Buku yang mungkin terlalu sukar didapati di pasaran dan melalui buku ini juga penyusun dapat mengenali dan menyaring semula riwayat tokoh-tokoh ulama negeri ini.
Selepas sholat fardhu jumaat di Masjid Juasseh Pekan, penyusun telah dibawa oleh seorang penduduk tempatan ke rumah cucu Haji Muhamad Mustaffa ini di Rumah Rakyat Juasseh. Di sana penyusun telah berkenalan dengan keluarga Hajah Zaharah bt Lebai Ismail ( 1944) iaitu cucu kepada ulama tersebut. Beliau masih ingat pergaulan dan kemesraannya dengan datuknya. Beliau sempat merakamkan ketegasan datuknya dalam mendidik keluarganya dalam ilmu agama. Haji Muhamad dikatakan cukup marah bila melihat perempuan yang tidak menutup. Datuknya dikhabarkan putih tinggi dan perwatakkan menarik.
Latar Belakang
Tuan Haji Muhamad bin Haji Mustaffa dilahirkan di Kampung Paya, Kuala Jempol dalam tahun 1900. Beliau mula bersekolah di Sekolah Melayu Kuala Jempol dari tahun 1910 hingga 1914. Kemudiannya Haji Muhamad meneruskan pengajian di Pondok Sik, Kedah dengan berguru kepada Tuan Guru Haji Yaakub Abdul Rahman selama 3 tahun. Selepas itu beliau mengaji di Malim Nawar, Perak dengan Tuan Guru Haji Muhamad Yunus Mohd Akib selama setahun. Antara tahun 1918 hingga 1922, Allahyarham belayar ke Mekah dan menuntut di sana pula.
Pulang
Sekembalinya ke Kuala Jempol, beliau terus membuka Madrasah dan pondok-pondok untuk murid-muridnya yang datang dari berbagai tempat seperti Johor, Pahang dan paling jauh dari Jambi, Sumatera. Oleh kerana ramai anak muridnya, dianggarkan sebanyak 200 buah pondok telah didirikan. Antara anak muridnya yang berjaya mengimarahkan ilmunya di negeri ini ialah Tuan Haji Abdul Majid Abdul Karim yang telah disentuh sebelum ini. Allahyarham juga mengajar orang-orang dewasa kampung di beberapa buah masjid dan surau. Beliau adalah antara ulama negeri yang sangat rapat dengan Almarhum Tuanku Abdul Rahman DYMM Dipertuan Agong Pertama dahulu.
Perbahasan
Jika kita merujuk riwayat Maulana Lebai Maadah Layang dari Kuala Pilah, kita telah dibentangkan kisah perbahasan agama di antara dua tokoh ini di Istana Besar Seri Menanti. Penyusun percaya perbahasan yang hangat ini adalah ekoran dari pertembungan golongan As Syafieyah atau dikenali Kaum Tua dengan Kaum Muda yang dipelopori oleh Maulana Lebai Maadah. Mungkin inilah perbahasan pertama antara 2 aliran di negeri ini dan di Semenanjung Tanah Melayu ketika itu. Menariknya, tokoh-tokoh ini amat rapat dengan kerabat di Seri Menanti dan Almarhum Tuanku Abdul Rahman sendiri banyak menyumbangkan dana atau tanah raja untuk dijadikan tapak sekolah-sekolah agama.
Meninggal Dunia
Tuan Haji Muhamad Mustaffa meninggal dunia ketika berusia 50 tahun dalam tahun 1950. beliau dikebumikan di tanah perkuburan Padang Lalang, Kuala Jempol. Kitab-kitab pengajian madrasah beliau masih boleh dilihat di rumah anak perempuannya yang bongsu di Padang Lalang. Beliau telah mewariskan ilmu pengajian Islam kepada ratusan murid dan ketika hidupnya, suara bacaan al Qurannya boleh mengasyikan pendengar atau makmum yang bersholat dengannya.
.
Haji Muhamad Haji Itam ( 1886 – 1969)
Haji Muhamad ini dinyatakan anak seorang saudagar yang berjaya di zamannya dalam, Daerah Rembau dan Kuala Lumpur. Beliau dilahirkan di Kampung Nerasau, Rembau dalam tahun 1886. Apabila meningkat remaja, beliau pergi ke Mekah untuk menuntut ilmu agama. Akhir abad ke 19 itu, ramai anak-anak melayu belayar ke Mekah untuk mendalami ilmu agama di samping menunaikan fardhu haji. Haji Muhamad mengaji di tanah suci selama lebih kurang 12 tahun sehingga alim.
Balik Ke Tanahair
Apabila balik ke tanah Jawi lalu berguru pula dengan Allahyarham Haji Mustaffa Linggi. Pernah memegang jawatan nazir pendidikan agama di sekolah-sekolah Melayu dan lepas itu dia meletakkan jawatan atas kerelaannya sendiri. Ketika hayatnya Haji Muhamad ini bukan sahaja aktif mengajar agama di Rembau tetapi juga sampai di Kampung Pandan Kuala Lumpur. Ramai anak-anak muridnya yang berjaya termasuklah bekas kadhi Rembau bernama Haji Abbas. Dikatakan di tahun akhir hayatnya, beliau mengajar di Kampung Sega, Rantau. Antara kitab-kitab yang disampaikannya ialah Muniatul Musalli dan Sabilu Nuhtadin.
Kemarahannya
Sifat keras dan kemarahannya ialah apabila melihat orang dewasa tidak menjaga aurat. Diriwayatkan pernah beliau menghambat lelaki tua yang berseluar pendek dengan tongkatnya. Beliau juga sentiasa meneliti dan mengawasi orang luar yang datang memberi syarahan agama. Jika didapati individu tersebut tiada ilmu dan tidak mampu menjawab soalah-soalan agama yang mudah, maka beliau mengarahkan mereka membatalkan niat untuk bersyarah.
Meninggal Dunia
Allahyarham Haji Muhamad sempat berwasiat agar jenazahnya disemadikan di tanah perkuburan Ampangan, Jalan Sikamat iaitu setempat dengan Sheikh Muhamad Said Linggi kerana beliau juga ahli tarekat Ahmadiah. Beliau kembali ke rahmatullah dalam usia 83 tahun ( 1969).
Haji Muhamad ini dinyatakan anak seorang saudagar yang berjaya di zamannya dalam, Daerah Rembau dan Kuala Lumpur. Beliau dilahirkan di Kampung Nerasau, Rembau dalam tahun 1886. Apabila meningkat remaja, beliau pergi ke Mekah untuk menuntut ilmu agama. Akhir abad ke 19 itu, ramai anak-anak melayu belayar ke Mekah untuk mendalami ilmu agama di samping menunaikan fardhu haji. Haji Muhamad mengaji di tanah suci selama lebih kurang 12 tahun sehingga alim.
Balik Ke Tanahair
Apabila balik ke tanah Jawi lalu berguru pula dengan Allahyarham Haji Mustaffa Linggi. Pernah memegang jawatan nazir pendidikan agama di sekolah-sekolah Melayu dan lepas itu dia meletakkan jawatan atas kerelaannya sendiri. Ketika hayatnya Haji Muhamad ini bukan sahaja aktif mengajar agama di Rembau tetapi juga sampai di Kampung Pandan Kuala Lumpur. Ramai anak-anak muridnya yang berjaya termasuklah bekas kadhi Rembau bernama Haji Abbas. Dikatakan di tahun akhir hayatnya, beliau mengajar di Kampung Sega, Rantau. Antara kitab-kitab yang disampaikannya ialah Muniatul Musalli dan Sabilu Nuhtadin.
Kemarahannya
Sifat keras dan kemarahannya ialah apabila melihat orang dewasa tidak menjaga aurat. Diriwayatkan pernah beliau menghambat lelaki tua yang berseluar pendek dengan tongkatnya. Beliau juga sentiasa meneliti dan mengawasi orang luar yang datang memberi syarahan agama. Jika didapati individu tersebut tiada ilmu dan tidak mampu menjawab soalah-soalan agama yang mudah, maka beliau mengarahkan mereka membatalkan niat untuk bersyarah.
Meninggal Dunia
Allahyarham Haji Muhamad sempat berwasiat agar jenazahnya disemadikan di tanah perkuburan Ampangan, Jalan Sikamat iaitu setempat dengan Sheikh Muhamad Said Linggi kerana beliau juga ahli tarekat Ahmadiah. Beliau kembali ke rahmatullah dalam usia 83 tahun ( 1969).
Nota: Penyusun pernah dihubungi cucu kepada Haji Muhamad Itam ini melalui email/ telefon, beliau memaklumkan datuknya ini adalah sebelah ayah dan Haji Dahat( baca profil ulama ini di bawah) pula datuk kepada ibunya (sebelah bapa). Anak Haji Dahat ialah Osman Dahat. Difahamkan juga bahawa penulis buku 'Alim ulama Negeri sembilan' iaitu Allahyarham Nawawi Haji Indek dalam kerabat ulama ini.
Haji Muhamad Haji Daud ( 1887 – 1969)
Latar Belakang
Haji Muhamad bin Haji Daud[ dilahirkan dalam tahun 1887 di Kampung Tanah Datar, Rembau. Tanah Datar ialah salah satu suku dalam masyarakat adat perpatih Negeri Sembilan. Waktu kelahirannya, Luak Rembau di bawah penguasaan Dato’ Undang Sedia Raja Serun bin Sidin ( 1883 – 1905). Di Rembau, orang-orang daerah ini lebih mengenali beliau dengan panggilan “Haji Kursasi”Bapanya bernama Haji Daud dari suku Paya Kumbuh yang juga seorang ulama dalam masa hayatnya.
Pendidikan
Allahyarham Haji Kursasi ini mula mendapat pendidikan awal di Sekolah Melayu di Chenung, Chengkau dalam Daerah Rembau. Kemudian beliau mengaji agama dari ayahnya. Sebagaimana anak-anak muda yang dahagakan ilmu agama waktu itu, beliau turut belayar ke Mekah Al Mukarramah untuk mengaji agama selama 13 tahun. Apabila usia menjangkau 34 tahun ( kira-kira tahun 1921) barulah Haji Kursasi ini balik ke Tanah Jawi. Oleh kerana cintanya beliau kepada ilmu agama maka berguru pula ia dengan Allahyarham Haji Mustaffa Linggi sehingga ulama itu meninggal dunia pada 1927. Mungkin selama lebih enam tahun beliau berguru dengan Tuan Guru yang dianggap lubuk ilmu itu.
Bertugas
Semasa hayatnya, Haji Kursasi pernah menjawat jawatan Penolong Nadzir Agama di Sekolah Melayu sebelum bersara dalam tahun 1952. Beliau pernah juga mengajar agama di masjid dan surau-surau dalam Daerah Rembau. Antara tahun 1947 hingga 1949, Allahyarham dilantik mewakili Rembau dalam Majlis Mesyuarat Agama Islam peringkat negeri.
Meninggal Dunia
Allahyarham Haji Kursasi meninggal dunia dalam tahun 1969 ketika berusia 81 tahun. Kisah lanjut hidup ulama ini akan disajikan apabila penyusun berkesempatan mengunjungi waris-waris beliau kelak. Insyaallah.
Haji Dahat Haji Muhamad Nor ( 1844 – 1937 )
Haji Dahat bin Haji Muhamad Nor adalah ulama dari Kawasan Luak Rembau yang dilahirkan dalam tahun 1844 ( 1260H). Tidak banyak data-data riwayat hidup tokoh ini yang diperolehi setakat ini. Menurut catatan yang ada, beliau meninggal dalam usia yang agak lanjut iaitu 93 tahun pada 1937.
Pendidikan
Allahyarham Haji Dahat mendapat pendidikan agama secara pondok di Kedah. Kemudian beliau melanjutkan pengajiannya di Mekah. Apabila menunaikan haji kali kedua dalam tahun 1917, Haji Dahat dikatakan tinggal lebih lama di Mekah untuk menuntut ilmu agama[62]. Jika tahun ini diambilkira sebagai tempoh mengaji agama tentu kurang diyakini kerana usia beliau sudah 73 tahun pula. Mungkin beliau hanya bermukim untuk suatu tempoh sahaja sebelum balik ke tanahair.
Perkhidmatan
Semasa hayatnya, Allahyarham Haji Dahat suka mengajar kitab-kitab tasawuf dan usulludin. Beliau pernah ditawarkan jawatan Kadhi tetapi tidak diterimanya kerana beliau lebih selesa dan bebas untuk berdakwah atau menambah ilmu di dada. Difahamkan ramai keturunan ulama ini berjaya dalam pendidikan dan memegang jawatan-jawatan penting dalam kerajaan. ( baca profil tokoh Haji Muhamad Itam kerana ada berkaitan)
Haji Muhamad Haji Daud ( 1887 – 1969)
Latar Belakang
Haji Muhamad bin Haji Daud[ dilahirkan dalam tahun 1887 di Kampung Tanah Datar, Rembau. Tanah Datar ialah salah satu suku dalam masyarakat adat perpatih Negeri Sembilan. Waktu kelahirannya, Luak Rembau di bawah penguasaan Dato’ Undang Sedia Raja Serun bin Sidin ( 1883 – 1905). Di Rembau, orang-orang daerah ini lebih mengenali beliau dengan panggilan “Haji Kursasi”Bapanya bernama Haji Daud dari suku Paya Kumbuh yang juga seorang ulama dalam masa hayatnya.
Pendidikan
Allahyarham Haji Kursasi ini mula mendapat pendidikan awal di Sekolah Melayu di Chenung, Chengkau dalam Daerah Rembau. Kemudian beliau mengaji agama dari ayahnya. Sebagaimana anak-anak muda yang dahagakan ilmu agama waktu itu, beliau turut belayar ke Mekah Al Mukarramah untuk mengaji agama selama 13 tahun. Apabila usia menjangkau 34 tahun ( kira-kira tahun 1921) barulah Haji Kursasi ini balik ke Tanah Jawi. Oleh kerana cintanya beliau kepada ilmu agama maka berguru pula ia dengan Allahyarham Haji Mustaffa Linggi sehingga ulama itu meninggal dunia pada 1927. Mungkin selama lebih enam tahun beliau berguru dengan Tuan Guru yang dianggap lubuk ilmu itu.
Bertugas
Semasa hayatnya, Haji Kursasi pernah menjawat jawatan Penolong Nadzir Agama di Sekolah Melayu sebelum bersara dalam tahun 1952. Beliau pernah juga mengajar agama di masjid dan surau-surau dalam Daerah Rembau. Antara tahun 1947 hingga 1949, Allahyarham dilantik mewakili Rembau dalam Majlis Mesyuarat Agama Islam peringkat negeri.
Meninggal Dunia
Allahyarham Haji Kursasi meninggal dunia dalam tahun 1969 ketika berusia 81 tahun. Kisah lanjut hidup ulama ini akan disajikan apabila penyusun berkesempatan mengunjungi waris-waris beliau kelak. Insyaallah.
Haji Dahat Haji Muhamad Nor ( 1844 – 1937 )
Haji Dahat bin Haji Muhamad Nor adalah ulama dari Kawasan Luak Rembau yang dilahirkan dalam tahun 1844 ( 1260H). Tidak banyak data-data riwayat hidup tokoh ini yang diperolehi setakat ini. Menurut catatan yang ada, beliau meninggal dalam usia yang agak lanjut iaitu 93 tahun pada 1937.
Pendidikan
Allahyarham Haji Dahat mendapat pendidikan agama secara pondok di Kedah. Kemudian beliau melanjutkan pengajiannya di Mekah. Apabila menunaikan haji kali kedua dalam tahun 1917, Haji Dahat dikatakan tinggal lebih lama di Mekah untuk menuntut ilmu agama[62]. Jika tahun ini diambilkira sebagai tempoh mengaji agama tentu kurang diyakini kerana usia beliau sudah 73 tahun pula. Mungkin beliau hanya bermukim untuk suatu tempoh sahaja sebelum balik ke tanahair.
Perkhidmatan
Semasa hayatnya, Allahyarham Haji Dahat suka mengajar kitab-kitab tasawuf dan usulludin. Beliau pernah ditawarkan jawatan Kadhi tetapi tidak diterimanya kerana beliau lebih selesa dan bebas untuk berdakwah atau menambah ilmu di dada. Difahamkan ramai keturunan ulama ini berjaya dalam pendidikan dan memegang jawatan-jawatan penting dalam kerajaan. ( baca profil tokoh Haji Muhamad Itam kerana ada berkaitan)
.
Haji Abdul Ghani Mohd Nor ( 1887 – 1937 )
Tempat Lahir
Allahyarham Haji Abdul Ghani Mohd Nor dilahirkan di Chengkau, Rembau dalam tahun 1887. Beliau dari suku Tanah Datar. Dikatakan pernah belajar di Sekolah Melayu Chengkau tahun 1900. Kemudian mengaji agama dengan Allahyarham Haji Mustapha Linggi selama 5 tahun.
Jawatan Kadhi
Dalam tahun 1926, beliau dilantik sebagai Kadhi Daerah Tampin. Semasa hayatnya Haji Abdul Ghani pernah juga berkerja sebagai guru agama dan mengajar agama di masjid dan surau-surau dalam Daerah Tampin. Beliau seorang pembaca Al Quran yang terkenal dan apabila ada majlis-majlis agama, beliau kerap pula dijemput untuk membaca ayat-ayat suci Al Quran dan berqasidah.
Meninggal Dunia
Allahyarham Haji Abdul Ghani meninggal dunia di Tampin dalam tahun 1937 sewaktu usianya 50 tahun.
Haji Luna Bin Haji Sidek ( 1880 – 1953)
Latar Belakang
Ulama dari Luak Jelebu ini bernama Tuan Haji Luna Bin Haji Sidek, dilahirkan di Kampung Larong, kira-kira 2 km dari Bandar Kuala Klawang. Beliau dijangkakan lahir dalam tanggal 1880 dari keturunan Dato’ Umbi Jelebu. Bersekolah Melayu peringkat awalnya sebelum merantau mencari ilmu agama jauh di Patani kira-kira tahun 1905 hingga tahun 1910.
Mengajar Agama
Sekembalinya ke Jelebu, beliau terus memberi pendidikan agama kepada masyarakat tanpa jemu dan teguh pula dalam pendirian agamanya. Banyaklah masjid dan surau-surau dalam Daerah Jelebu dikunjunginya untuk mengajar agama. Jesteru itu apabila Dato’ Undang Jelebu ketika itu ingin memberi penghargaan dan menawarkan jawatan kadhi kepadanya, Allahyarham Haji Luna menolak dengan hormat kerana pada pandangannya jawatan tersebut meletakkan beliau tertakluk kepada arahan atasan. Permintaannya supaya kuasa mutlak dalam menjalankan agama tidak diperkenankan oleh Dato’ Undang.
Haji Luna diriwayatkan adalah seorang yang cerdas pemikiran dan mempunyai sifat-sifat kepimpinan. Beliau juga memperlihatkan sikap jatidiri dan tidak suka mengharapkan pemberian orang lain. Mungkin kerana pendiriannya itulah maka beliau berusaha sendiri untuk meningkatkan taraf hidupnya sehingga berupaya memiliki berpuluh ekar kebun getah dan harta-harta lain.
Melalui titik peluhnya itu, Allahyarham mampu menghantar anak-anaknya mengaji agama di Mekah. Antara anak-anaknya itu ialah Haji Ismail, Haji Abd Latif dan Haji Abdul Rahman. Allahyarham sendiri telah menunaikan haji sebanyak dua kali dalam tahun 1920 dan 1939. Pada 20 Mac 2004, penyusun telah sempat bertanya tentang riwayat hidup keluarga Allahyarham Haji Luna dari beberapa penduduk Kuala Klawang. Dimaklumkan ketiga anak Haji Luna yang pernah menuntut di Mekah itu telah meninggal dunia.
Meninggal Dunia
Allahyarham Haji Luna meninggal dunia dalam tahun 1953 ketika usianya 73 tahun. Beliau telah mencurahkan tenaga dan ilmunya untuk anak bangsanya lebih 40 tahun dan pernah pula menjadi imam di Masjid Triang, Jelebu.
Haji Idris Bin Dato’ Udin ( 1860 – 1935)
Pengenalan
Haji Idris Bin Dato’ Umbi Udin adalah anak Jelebu dari waris Kemin. Tempat Lahirnya di Kampung Triang kira-kira tahun 1860. Bapanya seorang ketua adat dalam Luak Jelebu. Masa kecilnya seperti rakan-rakan sebaya yang lain, beliau hanya mendapat pendidikan awal dari guru rakyat zaman itu.
Mengaji Agama
Pengajian dalam bidang agama diperolehinya dari Tuan Haji Othman, seorang kadhi Jelebu waktu itu. Kemudian beliau berguru pula dengan ulama Kelantan yang datang mengajar agama di Jelebu bernama Tuan Guru Haji Abdullah ( semoga Allah melimpahi rahmat kepada guru yang berjihad dari jauh ini). Waktu itu ada ulama dari Patani dan Kelantan berdakwah ke daerah ini. Antaranya ialah Tuan Guru Haji Abdullah yang menetap lebih kurang 10 tahun di Jelebu sebelum balik semula ke Kelantan.
Kadhi Daerah
Selepas mengaji agama, Allahyarham mulalah mengajar agama kepada masyarakat setempat dalam Daerah Jelebu. Dikatakan lebih 50 tahun beliau berbakti dalam kerja agama dan pernah memegang beberapa jawatan seperti guru Al Quran dalam akhir tahun 1890an dan memegang jawatan kadhi bagi tahun 1924 hingga 1935. Allahyarham juga seorang kari yang terkenal di zamannya.
Ketegasannya
Haji Idris seorang yang kuat menjaga sholat yang diwajibkan. Beliau cukup marah jika sesiapa suka mengabaikan kewajipan tersebut. Satu kisah menarik terjadi semasa beliau diminta menjalankan upacara perkahwinan seorang gadis kampung yang ada hubungan kekeluargaan dengan beliau. Oleh kerana beliau mengetahui sangat bapa si gadis adalah seorang yang suka meninggalkan sholat, maka beliau pun enggan mengendalikan majlis akad nikah perkahwinan itu.
Bagi menghindarkan kekecuhan dan majlis tergendala, bapa gadis itu berjanji tidak meninggalkan sholat di masa akan datang. Sebaliknya beliau diminta membuktikan janjinya dengan mengambil wuduk dan bersholat dengan disaksikan oleh para hadirin dalam majlis perkahwinan itu.
Allahyarham kembali ke rahmatullah dalam usia 75 tahun ( 1935). Beliau dikatakan menunaikan haji sebanyak dua kali iaitu semasa kecil mengikut keluarganya dan dalam tahun 1935. Sewaktu mengerjakan haji kedua inilah beliau meninggal dunia di tanah suci Mekah Al Mukarramah. Kita berdoa semoga ruhnya dicucuri rahmat dan peristiwa di hari perkahwinan itu dapat memberi ikhtibar kepada para pembaca hendaknya. Amin.
Tempat Lahir
Allahyarham Haji Abdul Ghani Mohd Nor dilahirkan di Chengkau, Rembau dalam tahun 1887. Beliau dari suku Tanah Datar. Dikatakan pernah belajar di Sekolah Melayu Chengkau tahun 1900. Kemudian mengaji agama dengan Allahyarham Haji Mustapha Linggi selama 5 tahun.
Jawatan Kadhi
Dalam tahun 1926, beliau dilantik sebagai Kadhi Daerah Tampin. Semasa hayatnya Haji Abdul Ghani pernah juga berkerja sebagai guru agama dan mengajar agama di masjid dan surau-surau dalam Daerah Tampin. Beliau seorang pembaca Al Quran yang terkenal dan apabila ada majlis-majlis agama, beliau kerap pula dijemput untuk membaca ayat-ayat suci Al Quran dan berqasidah.
Meninggal Dunia
Allahyarham Haji Abdul Ghani meninggal dunia di Tampin dalam tahun 1937 sewaktu usianya 50 tahun.
Haji Luna Bin Haji Sidek ( 1880 – 1953)
Latar Belakang
Ulama dari Luak Jelebu ini bernama Tuan Haji Luna Bin Haji Sidek, dilahirkan di Kampung Larong, kira-kira 2 km dari Bandar Kuala Klawang. Beliau dijangkakan lahir dalam tanggal 1880 dari keturunan Dato’ Umbi Jelebu. Bersekolah Melayu peringkat awalnya sebelum merantau mencari ilmu agama jauh di Patani kira-kira tahun 1905 hingga tahun 1910.
Mengajar Agama
Sekembalinya ke Jelebu, beliau terus memberi pendidikan agama kepada masyarakat tanpa jemu dan teguh pula dalam pendirian agamanya. Banyaklah masjid dan surau-surau dalam Daerah Jelebu dikunjunginya untuk mengajar agama. Jesteru itu apabila Dato’ Undang Jelebu ketika itu ingin memberi penghargaan dan menawarkan jawatan kadhi kepadanya, Allahyarham Haji Luna menolak dengan hormat kerana pada pandangannya jawatan tersebut meletakkan beliau tertakluk kepada arahan atasan. Permintaannya supaya kuasa mutlak dalam menjalankan agama tidak diperkenankan oleh Dato’ Undang.
Haji Luna diriwayatkan adalah seorang yang cerdas pemikiran dan mempunyai sifat-sifat kepimpinan. Beliau juga memperlihatkan sikap jatidiri dan tidak suka mengharapkan pemberian orang lain. Mungkin kerana pendiriannya itulah maka beliau berusaha sendiri untuk meningkatkan taraf hidupnya sehingga berupaya memiliki berpuluh ekar kebun getah dan harta-harta lain.
Melalui titik peluhnya itu, Allahyarham mampu menghantar anak-anaknya mengaji agama di Mekah. Antara anak-anaknya itu ialah Haji Ismail, Haji Abd Latif dan Haji Abdul Rahman. Allahyarham sendiri telah menunaikan haji sebanyak dua kali dalam tahun 1920 dan 1939. Pada 20 Mac 2004, penyusun telah sempat bertanya tentang riwayat hidup keluarga Allahyarham Haji Luna dari beberapa penduduk Kuala Klawang. Dimaklumkan ketiga anak Haji Luna yang pernah menuntut di Mekah itu telah meninggal dunia.
Meninggal Dunia
Allahyarham Haji Luna meninggal dunia dalam tahun 1953 ketika usianya 73 tahun. Beliau telah mencurahkan tenaga dan ilmunya untuk anak bangsanya lebih 40 tahun dan pernah pula menjadi imam di Masjid Triang, Jelebu.
Haji Idris Bin Dato’ Udin ( 1860 – 1935)
Pengenalan
Haji Idris Bin Dato’ Umbi Udin adalah anak Jelebu dari waris Kemin. Tempat Lahirnya di Kampung Triang kira-kira tahun 1860. Bapanya seorang ketua adat dalam Luak Jelebu. Masa kecilnya seperti rakan-rakan sebaya yang lain, beliau hanya mendapat pendidikan awal dari guru rakyat zaman itu.
Mengaji Agama
Pengajian dalam bidang agama diperolehinya dari Tuan Haji Othman, seorang kadhi Jelebu waktu itu. Kemudian beliau berguru pula dengan ulama Kelantan yang datang mengajar agama di Jelebu bernama Tuan Guru Haji Abdullah ( semoga Allah melimpahi rahmat kepada guru yang berjihad dari jauh ini). Waktu itu ada ulama dari Patani dan Kelantan berdakwah ke daerah ini. Antaranya ialah Tuan Guru Haji Abdullah yang menetap lebih kurang 10 tahun di Jelebu sebelum balik semula ke Kelantan.
Kadhi Daerah
Selepas mengaji agama, Allahyarham mulalah mengajar agama kepada masyarakat setempat dalam Daerah Jelebu. Dikatakan lebih 50 tahun beliau berbakti dalam kerja agama dan pernah memegang beberapa jawatan seperti guru Al Quran dalam akhir tahun 1890an dan memegang jawatan kadhi bagi tahun 1924 hingga 1935. Allahyarham juga seorang kari yang terkenal di zamannya.
Ketegasannya
Haji Idris seorang yang kuat menjaga sholat yang diwajibkan. Beliau cukup marah jika sesiapa suka mengabaikan kewajipan tersebut. Satu kisah menarik terjadi semasa beliau diminta menjalankan upacara perkahwinan seorang gadis kampung yang ada hubungan kekeluargaan dengan beliau. Oleh kerana beliau mengetahui sangat bapa si gadis adalah seorang yang suka meninggalkan sholat, maka beliau pun enggan mengendalikan majlis akad nikah perkahwinan itu.
Bagi menghindarkan kekecuhan dan majlis tergendala, bapa gadis itu berjanji tidak meninggalkan sholat di masa akan datang. Sebaliknya beliau diminta membuktikan janjinya dengan mengambil wuduk dan bersholat dengan disaksikan oleh para hadirin dalam majlis perkahwinan itu.
Allahyarham kembali ke rahmatullah dalam usia 75 tahun ( 1935). Beliau dikatakan menunaikan haji sebanyak dua kali iaitu semasa kecil mengikut keluarganya dan dalam tahun 1935. Sewaktu mengerjakan haji kedua inilah beliau meninggal dunia di tanah suci Mekah Al Mukarramah. Kita berdoa semoga ruhnya dicucuri rahmat dan peristiwa di hari perkahwinan itu dapat memberi ikhtibar kepada para pembaca hendaknya. Amin.
.
Lebai Muhamadiah Bin Muhamad Zain (1905-1968)
Latar Belakang
Lebai Muhamadiah Bin Muhamad Zain juga dikenali Tuan Muhamadiah Kiai. Nama penuhnya ialah Muhamadiah bin Muhamad Zain bin Haji Che’ Muhamad Salleh bin Haji Che’ Mahmud bin Haji Che’ Ibrahim bin Che’ Musa. Ibunya bernama Haliah Muhamad Sholeh keturunan dari Pagar Ruyung Manakala bapanya Che’ Musa seorang China Islam dari Kuantung, tanah besar China. Beliau anak keempat dari enam adik beradik. Ketika hayatnya sangat disegani orang kerana alim dan keteguhannya dalam memegang syariat Islam.
Allahyarham ini dilahirkan dalam tahun 1905. Beliau berasal dari Kampung Jerang, Durian Tipus dalam Daerah Jelebu. Bapanya amat mengambil perhatian tentang pendidikan agama anak-anak mereka. Setelah bersekolah Melayu di kampungnya, beliau dihantar bapanya mengaji di Panchor, Temerloh di bawah didikan Tuan Guru Haji Ahmad Hurairah. Lepas itu, beliau mengaji pula dengan Allahyarham Sheikh Haji Muhamad Said Al Linggi di Seremban selama 5 tahun. Adiknya Dato’ Tan Haji Ahmad bekas kadhi Durian Tipus pernah mendapat asuhan awal darinya. Cucu beliau bernama Dr Abdul Majid bin Mohd Nasir menjadi doktor pakar hidung dan telinga di Hospital Besar Kuala Lumpur sekarang.
Ditangkap Tentera Jepun
Allahyarham pernah difitnah dan dituduh menyibarkan semangat anti Jepun di kalangan rakyat. Akibatnya beliau telah ditahan dalam sel Balai Polis Durian Tipus. Dalam masa tahanan itu, Lebai Muhamadiah menghabiskan masanya berzikir kepada Allah SWT. Wiridnya dikatakan telah mendatangkan kegerunan kepada polis Jepun yang mengawal sel tersebut dan akhirnya beliau dibebaskan. Allahyarham adalah pengamal tarekat Ahmadiah kerana pernah menuntut dengan Sheikh Muhamad Said Al Linggi. Lebai Muhamadiah juga mempunyai kelebihan yang diberikan Allah iaitu beliau boleh membaca permasalahan orang yang datang berkunjung ke rumahnya.
Allahyarham mengajar agama di banyak tempat dan pernah pula dilantik menjadi Ahli Majlis Syariah Negeri Sembilan. Allahyarham Lebai Muhamadiah meninggal dunia dalam tahun 1968 dalam usia 63 tahun.
Latar Belakang
Lebai Muhamadiah Bin Muhamad Zain juga dikenali Tuan Muhamadiah Kiai. Nama penuhnya ialah Muhamadiah bin Muhamad Zain bin Haji Che’ Muhamad Salleh bin Haji Che’ Mahmud bin Haji Che’ Ibrahim bin Che’ Musa. Ibunya bernama Haliah Muhamad Sholeh keturunan dari Pagar Ruyung Manakala bapanya Che’ Musa seorang China Islam dari Kuantung, tanah besar China. Beliau anak keempat dari enam adik beradik. Ketika hayatnya sangat disegani orang kerana alim dan keteguhannya dalam memegang syariat Islam.
Allahyarham ini dilahirkan dalam tahun 1905. Beliau berasal dari Kampung Jerang, Durian Tipus dalam Daerah Jelebu. Bapanya amat mengambil perhatian tentang pendidikan agama anak-anak mereka. Setelah bersekolah Melayu di kampungnya, beliau dihantar bapanya mengaji di Panchor, Temerloh di bawah didikan Tuan Guru Haji Ahmad Hurairah. Lepas itu, beliau mengaji pula dengan Allahyarham Sheikh Haji Muhamad Said Al Linggi di Seremban selama 5 tahun. Adiknya Dato’ Tan Haji Ahmad bekas kadhi Durian Tipus pernah mendapat asuhan awal darinya. Cucu beliau bernama Dr Abdul Majid bin Mohd Nasir menjadi doktor pakar hidung dan telinga di Hospital Besar Kuala Lumpur sekarang.
Ditangkap Tentera Jepun
Allahyarham pernah difitnah dan dituduh menyibarkan semangat anti Jepun di kalangan rakyat. Akibatnya beliau telah ditahan dalam sel Balai Polis Durian Tipus. Dalam masa tahanan itu, Lebai Muhamadiah menghabiskan masanya berzikir kepada Allah SWT. Wiridnya dikatakan telah mendatangkan kegerunan kepada polis Jepun yang mengawal sel tersebut dan akhirnya beliau dibebaskan. Allahyarham adalah pengamal tarekat Ahmadiah kerana pernah menuntut dengan Sheikh Muhamad Said Al Linggi. Lebai Muhamadiah juga mempunyai kelebihan yang diberikan Allah iaitu beliau boleh membaca permasalahan orang yang datang berkunjung ke rumahnya.
Allahyarham mengajar agama di banyak tempat dan pernah pula dilantik menjadi Ahli Majlis Syariah Negeri Sembilan. Allahyarham Lebai Muhamadiah meninggal dunia dalam tahun 1968 dalam usia 63 tahun.
posted by akram | 5:41 PM
0 Comments:
Post a Comment
<< Home